Een chronische ziekte, zoals reumatoïde artritis, kan moeilijk zijn voor jouw relaties.
Jouw partner en je kinderen, jouw familie en vrienden zullen -net als jij- ook hun eigen beginnershandleiding moeten raadplegen en dezelfde emotionele aanpassingen en leercurve moeten doorlopen om jouw ziekte en de impact op jouw -en hun- leven te begrijpen.
Jij bent in het voordeel: jij weet, hoe het voelt! Zij niet.
Sommige familieleden en vrienden zullen zich opmerkelijk goed aanpassen, een vloeiende overgang maken, begrijpen wanneer ze ondersteunend moeten zijn en in de relatie met jou blijven, zoals voorheen.
Bij anderen verloopt het minder goed dan je had gehoopt en duiken hun eigen problemen op verschillende manieren op. De reacties kunnen heel verschillend zijn…
"Ik weet precies, hoe jij je voelt"
Mensen zullen je vertellen dat ze weten hoe jij je voelt - ze hadden immers een paar maanden geleden artrose in hun pink of een verstuikte enkel. De schuld is gedeeltelijk te geven aan reclamespots die het hebben over "kleine artritispijn" en gelukkige koppels tonen die lekker op het strand uitwaaien met een vlieger. Boodschappen als deze komen voort uit de drang om contact met je te maken en een gemeenschappelijke band te creëren met iemand die zich wat down voelt en aandacht nodig heeft. Het is dan aan jou om je tanden bloot te lachen en hun moment in de schijnwerpers te gunnen.
Op andere ogenblikken kan er een opening zijn voor een klein voorlichtingsmoment over bijvoorbeeld de verschillen tussen artrose en RA. Als je een medicijn, zoals methotrexaat of een van de biologische geneesmiddelen gebruikt, krijg je misschien de kans om hen te vertellen dat voor jouw ziekte geen over-de-toog-pijnstillers helpen maar dat je een medicijn nodig hebt om je immuunsysteem te onderdrukken .
"Jij kunt onmogelijk ziek zijn!"
... of "Je bent zo gezond als je maar wilt."
Andere klakkeloze beweringen: "Je bent lui" en dat je RA niet kunt hebben, omdat je jong bent of je hebt geen exotisch symptoom waarvan ze hoorden dat het deel moest uitmaken van de ziekte. Mensen die vastzitten in dergelijke denkwijze hebben mogelijk meer informatie nodig of ze blijven hardnekkig steken in de ontkenningsfase van hun eigen rouwproces over jouw RA.
Als je de energie hebt, kun je hen misschien met wat uitleg tegemoetkomen.
Lukt je dat niet, dan doe je niets fout om hen liefdevol door te verwijzen naar een website (www.raliga.be), een online forum of stuur hen langs bij de arts voor raad.
Maar soms komen de meest uitzinnige uitspraken van gezonde mensen, die zelf nog nooit iets hebben meegemaakt en die in volle overtuiging beweren dat alles tussen de twee oren zit.
Laat dit soort van arrogantie en onwetendheid jouw hoofd niet op hol brengen, waardoor jij je misschien gaat afvragen, of je wel hard genoeg probeert? In je eigen belang is het wellicht beter en gemakkelijker voor jou om niet te veel tijd aan dergelijke personen te besteden.
"Jij wint!"
Het kan irritant zijn om naar iemand te moeten luisteren die klaagt over de intense pijn veroorzaakt door een nijnagel, als je zelf die ochtend nauwelijks het bed uit kon. Maar het kan net zo vervelend zijn om te moeten horen dat het probleem van jouw vriend niet meetelt, omdat jouw pijn zoveel erger is.
Natuurlijk is het belangrijk om de dingen in het juiste perspectief te zien.
Vergeleken met een uitgehongerd kind in de derde wereld, gaat het prima met je maar soms moet je over je problemen kunnen praten zonder je schuldig te voelen. Als jij altijd de persoon bent met de meeste pijn, kan dit leiden tot een ongezonde plek, waar jij "het slachtoffer" bent en waar geen plaats is om gevoelens met elkaar te bespreken. Jouw relatie met de ander komt in gevaar, wanneer taboes onbespreekbaar zijn of waar toegewezen rollen hoogtij vieren, jij als de persoon die altijd hulp of begrip nodig heeft en de ander louter de verzorger is, zonder recht op eigen pijn of problemen. Er moet ruimte zijn voor jullie beiden om jullie gevoelens te delen, in het besef dat het geen onderlinge competitie is. Jullie gevoelens zijn even belangrijk.
"Moet gaan!"
Sommige mensen die je voor de diagnose kende, kunnen uit je leven verdwijnen.
Als bijvoorbeeld je relatie met een persoon gebaseerd was op activiteiten (je loopt samen een rondje of gaat in het weekend met elkaar stappen) tot op het moment dat jij die of die activiteit niet meer kunt doen. Hierdoor kan de overgang van de relatie in iets gebaseerd op iets anders moeilijk zijn.
Ook vinden veel gezonde mensen het ongemakkelijk om over pijn en ziekte te moeten horen, tot het punt waarop ze figuurlijk hun vingers in hun oren steken, hun ogen sluiten en "la, la, la" zingen totdat jij stopt met erover te praten. Als ze voorgoed verdwijnen, komt dat omdat ze niet met ongemak kunnen omgaan.
Gelukkig voor hen, kunnen zij er wel van ‘weglopen’. Maar, … dit doet enorm veel pijn.
Misschien kan je troost vinden in het idee dat mensen in je leven zijn voor "een reden, een seizoen of een gans leven". Uiteindelijk blijft jou geen andere keuze dan om je verlies te rouwen en met jouw leven verder te gaan.
Soms moet je in het leven een paar bochten maken, soms moet je gewoonweg omkeren en leren van je eigen fouten, vooraleer je voor jezelf de goede kant kunt opgaan.
In de relaties met je familie en vrienden ben jij de expert op het gebied van RA. Het is daarom aan jou om de ander te onderrichten of bij te sturen, ook al moet je zelf nog leren om met je aandoening en de nieuwe situatie om te gaan.
Natuurlijk moet je geen kwetsende uitspraken of gedrag aanvaarden.
Maar als je merkt dat een persoon fouten maakt, terwijl hij of zij van je houdt en bereid is om te leren, neem dan de tijd om met elkaar te praten en samen er doorheen te komen.
Hoewel reumatoïde artritis een uitdaging is, kan het ook een geschenk zijn.
Het kan jouw relaties verdiepen en minder oppervlakkig maken, waar het om de “ware ik” kan gaan.
Doordat je zelf met een veranderende wereld te maken krijgt, kan je de anderen in je leven leren om samen met veranderingen te groeien tot eerlijke, interactieve en duurzame relaties.
Voor vragen over dit artikel kan je mailen naar info@raliga.be
Meer info op raliga.be over: relaties
Bron: Vrije vertaling gebaseerd op healthcentral.com, How to deal with family and friends
