De daling van NSAID-gastropathie bij reumatoïde artritis

Er is in zeven jaar tijd een daling van niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen bij bloedingen en perforaties bij patiënten met reumatoïde artritis. Dit blijkt uit het promotieonderzoek van Kirsti Steen.

Niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAIDs) worden veelvuldig gebruikt, onder andere bij chronische gewrichtsontsteking (reumatoïde artritis, RA). Behalve gunstige effecten van NSAIDs op pijn en ontsteking, zijn er ook nadelige effecten van NSAIDs te verwachten, zoals het ontstaan van maag- en darmzweren (peptische ulcera), bloedingen en perforaties (de zogenaamde NSAID-gastropathie).

Steen toont een daling van NSAID-gastropathie bij RA-patiënten in zeven jaar tijd. Dit komt door:

1. Een striktere naleving van de richtlijn om RA-patiënten met een verhoogd risico op NSAID-gastropathie een preventieve maatregel voor te schrijven;
2. Een toename in het gebruik van maagbeschermers, namelijk protonpomp-remmers;
3. Het gebruik van COXIBs (selectieve COX-2 remmers) die minder schade op de tractus digestivus geven;
4. De afname van de inflammatie door een agressievere behandeling van RA;
5. Minder frequent NSAID-gebruik, waarschijnlijk door de betere behandeling van RA.

De bacterie Helicobacter pylori (H.pylori) is een ander belangrijke veroorzaker van (complicaties van) peptische ulcera. In de HERA-studie (H .pylori e radicatie bij RA) staat beschreven dat eradicatie van H.pylori geen afname van NSAID-gastropathie geeft bij chronisch NSAID-gebruik. Hoewel starters van NSAIDs wel baat zouden kunnen hebben bij H. pylori eradicatie voor de preventie van NSAID-gastropathie, wordt dit in de dagelijkse reumatologische praktijk niet toegepast. Tijdens het gebruik van COXIBs kwam een andere bijwerking aan het licht: COXIBs, en later ook NSAIDs, geven een verhoogd cardiovasculair (CV) risico. Bovendien bleek de incidentie van CV-aandoeningen bij RA-patiënten ten opzichte van de algemene Nederlandse bevolking tweemaal verhoogd. CV-risicomanagement, betreft

1. agressieve behandeling van RA, leidend tot onderdrukking van inflammatie,
2. het beter behandelen van de traditionele CV-risicofactoren en
3. het zorgvuldig afwegen van de effecten en bijwerkingen van NSAIDs/COXIBs.

Op 26 maart 2010 om 11.45 uur zal Drs. Kirsti Steen-Kalpoe, reumatoloog, haar proefschrift getiteld: "The decline of NSAID gastropathy in rheumatoid arthritis" in het openbaar verdedigen.

Bron: VUmc, Nederland