Over CCP - anti-CCP test - ELISA - ACPA
Anti-CCP: is de afkorting van anti-Cyclisch geCitrullineerde Proteïnen. Deze antistoffen komen vaak voor bij reumatoïde artritis. De antistoffen zijn vaak al aantoonbaar voordat er klachten zijn. (CCP = Cyclic Citrullinated Peptide)
ACPA: is de Engelse vertaling hiervan.
Wat is de anti-CCP test?
In 2000 is een test ontwikkeld die antistoffen ontdekt die alleen bij mensen met reumatoïde artritis lijken voor te komen, de anti-CCP test.
Anti-cyclisch citrulline peptide antistof
Citrulline-antistoffen of, beter, anti-citrulline-antistoffen zijn antistoffen tegen gecitrullineerde lichaamseigen eiwitten, zoals filaggrine. Filaggrine is een belangrijk eiwit in de vorming van de hoornlaag van de huid. De antistoffen blijken juist tegen de citrulline-residuen in dit eiwit gericht. Om een extra gevoelige test te krijgen, is een kunstmatige variant van een gedeelte van het filaggrine genomen, wat tot een cirkel gevormd is om de citrulline goed bereikbaar te maken voor het afweersysteem. Dit is het z.g. Cyclic Citrullinated Peptide (CCP).
[Wat is Filaggrine: Filaggrine is een eiwit in de huid.
Het cyclisch gecitrullineerde eiwit dat gebruikt wordt in testen om reumatoïde artritis aan te tonen - de z.g. anti-CCP test - is afgeleid van filaggrine.]
Er is een laboratoriumtest die de anti-CCP-antistoffen kan meten. Patiënten met de ziekte reumatoïde artritis vormen het eiwit CCP. In reactie hierop vormt het lichaam antistoffen tegen dit CCP (anti-CCP-antistoffen, ook wel anti-CCP). Deze antistoffen worden gemeten als hulpmiddel bij het stellen van de diagnose reumatoïde artritis (RA). Om RA vast te stellen kan naast anti-CCP ook reumafactoren (RF) gemeten worden. Anti-CCP en RF hebben dezelfde sensitiviteit (~50%), maar anti-CCP heeft een hogere specificiteit dan RF (95% vs 70%) omdat ook andere ontstekings- en infectieziekten verhoogde RF uitslagen geven. Belangrijk is dat anti-CCP antistoffen in een eerder stadium van de ziekte aantoonbaar is dan RF. Zelfs als de klachten nog onduidelijk zijn dan kan de anti-CCP test extra informatie geven. Anti-CCP-antistoffen worden vaak gemeten met een ELISA.
ELISA is een acroniem [afkorting of letterreeks ter vervanging van een veelgebruikte verbinding of formule in de communicatie] voor een laboratoriumtest voor het meten van macromoleculaire stoffen zoals eiwitten in bloedmonsters. De naam is een afkorting van Enzyme-Linked Immuno Sorbent Assay. Een andere term voor ELISA is Enzyme Immuno Assay (EIA).
ELISA is een immunochemische reactie en alle immunochemische bepalingen zijn gebaseerd op hetzelfde principe, de specifieke binding tussen antigeen en antistof. Door het aantonen daarvan in het bloed, serum of andere lichaamsvloeistof van een mens of een dier is het mogelijk bij te dragen aan de diagnose van een infectieziekte of een auto-immuunziekte.
Bewerking: Mia
Antistoffen en auto-antistoffen
Auto-antistoffen en cellulaire afweer
RA wordt ondermeer gekenmerkt als een auto-immuunziekte door de aanwezigheid van antistoffen die lichaamseigen eiwitten herkennen (auto-antistoffen). De meest specifieke en gevoelige auto-antistoffen die in RA patiënten gevonden zijn, herkennen gecitrullineerde eiwitten. Deze auto-antistoffen kunnen al gedetecteerd worden in patiënten met gewrichtsklachten jaren voordat er een definitieve RA diagnose wordt vastgesteld. De aanwezigheid van de auto-antistoffen tegen gecitrullineerde eiwitten verhoogt in patiënten met gewrichtsklachten de kans op de ontwikkeling van RA aanzienlijk, terwijl bij gediagnosticeerde RA patiënten de aanwezigheid van deze auto-antistoffen een meer agressief karakter van de ziekte voorspelt. Citrullinatie is een proces waarbij eiwitten kleine veranderingen ondergaan (post-translationele modificatie). Ook in gezonde mensen vindt citrullinatie plaats, maar blijkbaar worden auto-antistoffen die gericht zijn tegen citrullineerde eiwitten alleen gevormd bij RA patiënten.
Uittreksel uit: www.lumc.nl/
Geplaatst: 2013-04-30
Zie ook: Verklarende Woordenlijst, over de reumafactor, labo-onderzoek en Over_CCP_antistoffen_en_ReumatoideArtritis
